جلسه دفاعیه پایان نامه «خانم  افسانه صبوری» دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد، رشته علوم قرآن و حدیث روز چهارشنبه مورخ 97/08/09 از ساعت  14/30-16در سالن جلسات دانشگاه مذاهب اسلامی برگزار می گردد.

 عنوان پایان نامه:

» بررسی معناشناختی واژه‌ی «حرّیّت» در نهج‌البلاغه»

استاد راهنما: آقای دکتر قنبری

استاد مشاور: آقای دکتر اسودی

استاد داور: خانم دکتر عربی

چکیده:

 حرّیّت همواره در هویت انسان نقش اساسی ایفا کرده اما تعبیر متعددی از آن در دست است که یکی از آن‌ها در نهج‌البلاغه منعکس شده است که آن را با بهره‌گیری تفصیلی از روش معناشناسی اعم از تاریخی و توصیفی مورد بررسی قرار داده‌ایم.

 طی بررسی این مفهوم، دریافتیم که «حرّیّت» در نهج‌البلاغه دارای معانی متعددی از جمله؛ آزادی در برابر بردگی وآزادی به معنای رهایی از نفس است.

در رابطه‌ی افقی و هم‌نشینی «حرّیّت» و مشتقات آن با دیگر کلمات، ویژگی‌هایی چون «صبر، شکر، مسئولیت‌پذیری، تقوا ورع، استقامت» به آن نسبت داده می‌شود و ویژگی‌های «امید بستن به بنده‌ی خدا، دین فروشی، وابستگی به تعلقات دنیا، آز و طمع» از آن سلب می‌شود. بررسی در مفاهیم جانشین «حرّیّت»، واژگان «خلاص، فلت، فکاک و ارسال» جانشین‌های لغوی آن محسوب می‌شوند که نسبت به حرّ، از شدت و حدت کمتری در آزادی برخوردارند. واژگان « شجاعت، زهد، رضا، غنی، طاعت، وهب، تقوا، علم، حلم» جانشین‌های حرّیّت هستند بر اساس محمول‌های مشترک.

واژگان « خَوَل، رِقّ، اسارت، أَمَة، عبد» از لحاظ معنایی متقابل‌های حرّیّت هستند و واژگان « جَزَع، کفر، أَدْهی و غَدَر» متقابل محمول‌های آن هستند. شناسایی واژگان متقابل، ما را در شناخت عمیق‌تر «حرّیّت» یاری می‌کند لذا ویژگی‌هایی که در متقابل‌ها وجود دارد از حرّیّت سلب می‌شوند.